Để thực hiện được mục tiêu đó, việc hình thành, phát triển đội ngũ, lực lượng người nông dân mới, HTX kiểu mới mang tính quyết định.

Năm 2023 là năm thứ 8 liên tiếp Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức Diễn đàn Nông dân quốc gia. Xin Phó Chủ tịch cho biết mục đích, ý nghĩa của việc Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức diễn đàn cũng như chủ đề của diễn đàn năm nay?

- Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) là một chủ trương lớn, xuyên suốt và nhất quán của Đảng và Nhà nước. Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, khu vực kinh tế tập thể nước ta đã có những chuyển biến tích cực, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, vướng mắc.

Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Bùi Thị Thơm nhấn mạnh, người nông dân mới, hợp tác xã kiểu mới-nhân tố quyết định thành tựu phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ra Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Thực hiện chủ trương của Đảng, trong những năm qua Hội Nông dân Việt Nam đã tích cực tuyên truyền, vận động và hỗ trợ hội viên, nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể, trong đó có HTX và đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần phát triển kinh tế hộ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm cho nông dân.

Những HTX mà Hội đã hướng dẫn, hỗ trợ thành lập, hoạt động trong những năm qua phần lớn đều phát triển từ các hình thức hợp tác, liên kết ở mức thấp hơn như tổ hợp tác, câu lạc bộ nông dân, chi hội nông dân nghề nghiệp…

Hội Nông dân Việt Nam tổ chức Diễn đàn Nông dân Quốc gia lần thứ 8 năm 2023 với chủ đề: "Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp" nhằm cụ thể hóa và thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, nhất là Nghị quyết số 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và Nghị quyết số 20-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới của Hội nghị lần thứ Năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; làm rõ hơn vai trò của Hội Nông dân Việt Nam trong việc vận động thành lập, hỗ trợ các hợp tác xã.

(Nông dân Việt Nam xuất sắc 2023 Huỳnh Thị Thu Hà, xã Tân Hội Đông, huyện Châu Thành, (tỉnh Tiền Giang) cùng nông dân thăm đồng làm lúa giống. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao của ông Ngô Văn Đệ - Nông dân Việt Nam xuất sắc 2023 đến từ Trà Vinh)

Thông qua Diễn đàn, Hội Nông dân Việt Nam tuyên truyền, cụ thể hóa các mục tiêu, giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Đồng thời, biểu dương, lan tỏa những cá nhân, tổ chức tiêu biểu; các mô hình tổ chức liên kết tiên tiến, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Trong những năm qua, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã rất tích cực tuyên truyền, hướng dẫn, vận động thành lập các HTX, THT trong nông nghiệp. Xin Phó Chủ tịch chia sẻ thêm những kết quả đạt được của Hội Nông dân trong tham gia phát triển kinh tế tập thể?

- Trong những năm qua, Trung ương Hội đã chỉ đạo các cấp Hội Nông dân phải đặc biệt quan tâm chú trọng xây dựng các mô hình chi, tổ Hội Nông dân nghề nghiệp, hoạt động theo phương thức "5 tự, 5 cùng", góp phần đẩy mạnh quá trình hợp tác sản xuất và chủ động tham gia phát triển kinh tế tập thể, HTX kiểu mới.

Đến nay cả nước đã có 3.645 chi Hội Nông dân nghề nghiệp với 11.594 hội viên, 36.363 tổ Hội Nông dân nghề nghiệp với 482.362 hội viên. Đây là đơn vị hành động, cầu nối giữa cơ sở Hội với hội viên nông dân được tổ chức theo thôn, bản, làng, khu phố và theo nghề nghiệp. Qua đó, tập hợp thu hút hội viên nông dân tham gia phát triển kinh tế hộ, tạo tiền đề phát triển kinh tế tập thể, HTX ở địa phương.

Bên cạnh đó, các cấp Hội Nông dân đã tăng cường tuyên truyền, vận động, hỗ trợ, hướng dẫn hội viên, nông dân xây dựng và phát triển các loại hình kinh tế tập thể phù hợp với từng địa bàn, từng ngành nghề và trình độ phát triển ở từng khu vực. 

Các cấp Hội Nông dân trực tiếp tư vấn, hướng dẫn nông dân các bước thành lập THT, HTX, liên hiệp HTX từ khâu khảo sát, lập dự án đến tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Đến hết năm 2022, các cấp Hội Nông dân đã vận động, hỗ trợ hướng dẫn thành lập 22.374 mô hình kinh tế tập thể hoạt động có hiệu quả, trong đó có gần 3.800 HTX nông nghiệp và 19.976 THT nông nghiệp. 

Doanh thu bình quân hàng năm trên 5,5 tỷ đồng/HTX (lợi nhuận đạt 350 triệu đồng/HTX; thu nhập bình quân/thành viên/năm đạt 51,5 triệu đồng) và trên 400 triệu/THT (lợi nhuận đạt trên 41 triệu/THT).

Trong đó, có trên 700 HTX có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên (chiếm gần 20%). Các mô hình HTX nông nghiệp tổ chức sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị ngày càng tăng. Nhiều HTX đã đăng ký sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn VietGAP.

Ngay sau diễn đàn, ngày 13/10, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam sẽ tổ chức tôn vinh 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023 và đặc biệt lần đầu tiên Trung ương Hội Nông dân Việt Nam sẽ tổ chức biểu dương 63 HTX tiêu biểu toàn quốc. Phó Chủ tịch đánh giá như thế nào về những nhân tố như Nông dân Việt Nam xuất sắc, các Giám đốc HTX tiêu biểu với việc thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể?

Để biểu dương, tôn vinh những tấm gương, điển hình tiêu biểu trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; lần đầu tiên Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức Lễ tôn vinh 63 HTX nông nghiệp tiêu biểu toàn quốc do Hội Nông dân tuyên truyền, vận động và hướng dẫn thành lập.

Có thể khẳng định, 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc, 63 HTX nông nghiệp tiêu biểu toàn quốc năm 2023 đều là những gương mặt tiêu biểu, đại diện cho nông dân cả nước. Họ đều là những nhà nông năng động, sáng tạo trong cơ chế thị trường, đi đầu trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ cao, các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất kinh doanh, có các giải pháp áp dụng mô hình sản xuất gắn với bảo quản, chế biến và tiêu thụ nông sản hàng hóa. 

Đây chính là những đầu tàu truyền động lực, cổ vũ, khuyến khích nông dân cả nước hăng hái tham gia lao động sản xuất, vượt qua khó khăn, thách thức, quyết tâm, khát vọng vươn lên làm giàu; thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.

Tôi tin tưởng rằng, từ chính những mô hình cụ thể, việc làm thực tế của 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc, 63 Giám đốc HTX tiêu biểu năm 2023 sẽ góp phần lan toả mạnh mẽ về mẫu hình người "Nông dân mới – Hợp tác xã kiểu mới" trong thời kỳ công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước với 5 tiêu chuẩn: Nhận thức mới, kiến thức mới, ý thức mới; quyết tâm mới và có thu nhập cao.

Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Bùi Thị Thơm thăm mô hình trồng trồng nho công nghệ cao, trồng thanh long VietGAP của nông dân Hà Nam. Ảnh: Thu Hà.

Để tiếp tục phát huy vai trò của Hội Nông dân trong tham gia phát triển kinh tế tập thể, thời gian tới, Hội Nông dân Việt Nam tập trung nhiệm vụ, giải pháp gì, thưa Phó Chủ tịch?

-Trong thời gian tới, Hội tiếp tục tập trung truyền thông nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên, nông dân về vai trò của Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Hội thực hiện công tác hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể.

Đồng thời, tuyên truyền, vận động, tư vấn và hỗ trợ hội viên, nông dân thành lập mới các THT, HTX trong nông nghiệp; củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động các HTX nông nghiệp do Hội Nông dân hỗ trợ thành lập, đảm bảo 100% các HTX được tổ chức, hoạt động theo quy định của Luật HTX; số HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với sản phẩm chủ lực của địa phương, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm bình quân mỗi năm tăng khoảng 5%.

Cùng với việc đẩy mạnh các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ lãnh đạo, cán bộ chủ chốt HTX nông nghiệp do Hội Nông dân hỗ trợ thành lập; các cấp Hội tiếp tục tập trung hỗ trợ cho các THT, HTX ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ trong sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, các cấp Hội Nông dân tiếp tục tăng cường các hoạt động triển lãm, giới thiệu, quảng bá, xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho các THT, HTX; hỗ trợ xây dựng chỉ dẫn địa lý, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, thương hiệu, mã vùng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản của các HTX.

Hội Nông dân tiếp tục hỗ trợ hội viên, nông dân tiếp cận các nguồn vốn phát triển kinh tế tập thể, HTX từ nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân, vốn ủy thác của các ngân hàng và các tổ chức tín dụng; tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX trong nông nghiệp.

Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Nông dân Việt Nam Bùi Thị Thơm cho biết: Thực hiện Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 2/2/2023 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII, theo đó, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng đề án "Hội Nông dân Việt Nam tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp đến năm 2030" trình Thủ tướng Chính phủ.

Đây là tiền đề, cơ sở quan trọng, thiết thực để cho tổ chức Hội Nông dân các cấp tiếp tục khẳng định được vai trò của Hội trong trực tiếp tổ chức vận động thành lập các mô hình kinh tế tập thể.